Naar 't H.Hart (Wezemaal)

Kort

Het Heilig-Hartbeeld op de westelijke top van de Wijngaardberg is een mooi voorbeeld van hoe men in de twintigste eeuw de openbare ruimte van een katholiek identiteitsmerk wilde voorzien.

Duiding

Op de westelijke top van de Wijngaardberg stond sinds de middeleeuwen een windmolen. Bij de inval van de Duitsers in augustus 1914 bliezen Belgische soldaten de molen op (zoals ook op veel andere plaatsen), om te beletten dat die door de vijand als uitkijkpost werd benut.

Onder impuls van een krachtige katholieke opleving na de oorlog kreeg de plek een nieuwe bestemming. Socialisme, neutraal onderwijs en neutrale pers vormden in de ogen van de kerkleiding al langer een gevaar voor het gelovige volk. In de jaren 1920 werden ‘de goede zeden’ bijkomend bedreigd door nieuwe gevaren: dans, film en radio en de totalitaire ideologieën van communisme en fascisme. De Belgische bisschoppen schaarden zich achter de Katholieke Actie, een groot moreel offensief van paus Pius XI (1922-1939) om ‘Christus’ heerschappij over de wereld te herstellen’. Het feest van Christus Koning op de laatste zondag van oktober, door de paus in 1925 ingesteld, groeide uit tot het hoogfeest van de strijdende kerk.

Ook de devotie tot het Heilig Hart (als feestdag ingesteld in 1856) bereikte een hoogtepunt, als gevolg van de heiligverklaring van de 17de-eeuwse Franse mystica Margareta Maria Alacoque zalig, aan wie Christus in visioenen zijn hart had getoond. Op 5 september 1926 werd op de kop van de Wijngaardberg, op de plaats van de verdwenen windmolen, een monumentaal Heilig-Hartbeeld plechtig ingewijd (met sokkel: 10 meter hoog). Aanvankelijk was het beeld van ver zichtbaar voor wie het dorp vanuit Leuven naderde. Het boven het dorp uittronende beeld is een mooi voorbeeld van hoe men in die tijd de openbare ruimte van een katholiek identiteitsmerk wilde voorzien.

Informatie: dr. Bart Minnen, historicus verbonden aan de KU Leuven.